V1
"Fi 103" - "FZG 76"
Zo’n week na de eerste V2 verschenen er vanaf 21 oktober 1944 boven Antwerpen ook vele V1’s.
Naast de techniek achter het wapen door onderdelen belicht het museum hoe de stad de duizenden lanceringen overleefde.
Met de “V1” was op 13 juni 1944 het vergeldingsoffensief ingezet tegen Britse steden.
Hoewel deze eerste dag slechts 10 lanceringen slaagden waarvan maar één V1 Londen bereikte stegen de inslagen, ondanks veel resterende problemen aan Duitse zijde, toch gevoelig. De volgende 2,5 maanden zou vooral Londen zwaar onder vuur liggen met vele lanceringen vanaf de katapulten gebouwd in Noord-Frankrijk.
Met het oprukken van de geallieerden in Noord-Frankrijk verloor Hitler ook zijn lanceerbasissen en kwam er voorlopig een einde aan de V1 operaties tegen Engeland.
Nieuwe lanceerbasissen die men nu in Duitsland bouwde waren op een heel ander soort doel gericht. Het haastig in massaproduktie gesmeten vergeldingswapen tegen Engeland, waarbij nauwkeurigheid van minder belang was, zou nu strategische doelen moeten uitschakelen. Belgische steden als Antwerpen en Luik kregen V1 lanceerkatapulten op hen gericht en betaalden een zware tol vanwege hun grote belang in de geallieerde logistiek. Als deze haperde hoopte Hitler nog terug te kunnen slaan, zoals midden december 1944 ook zou blijken wanneer hij zijn grote Ardennenoffensief lanceerde richting Antwerpen.
In oktober hervatte men het V1 offensief en werd Antwerpen, bijna een half jaar lang, het hoofddoel.
Dag en nacht en in steeds grotere aantallen kwamen de “vliegende bommen” op de stad en haar haven af.
De geallieerden lieten zich echter niet verrassen en hadden in het grootste geheim voorbereidingen getroffen voor een verdediging met luchtafweer, operatie “Antwerp X”. Hoewel er bij de verdediging van Londen tegen de V1 waardevolle ervaring was opgedaan zou de verdediging van Antwerpen toch een uitdaging blijken.
Door de kortere afstand tot het doel had men hier veel minder tijd om de V1’s te onderscheppen en troffen deze ook nauwkeuriger hun doel. Er was geen Kanaal om ze boven neer te halen met snelle jachtvliegtuigen en deze laatste werden, ondanks eerdere successen, niet ingezet om de sterk aanwezige luchtafweer rond Antwerpen niet te storen.
V1 statistieken, waarvan aanvankelijk een klein deel op Brussel, uit een rapport van het Amerikaanse leger. Ook de lanceringen op Londen zijn aangegeven welke nog in maart 1945 hervat werden vanuit West-Nederland met een speciaal langeafstandsmodel.

(Boekje te bekijken op Skylighters.org)
De verdediging werd zeer effectief en sloeg er in een groot deel van de V1’s buiten de haven en stad te houden.
Dit militaire succes betekende echter niet dat deze V1’s geen dood en vernieling meer veroorzaakten, zoals ook de mensen onder de aanvliegroutes ondervonden. Van de meer dan 2000 uitgeschakelde V1’s ontplofte er slechts zo’n kwart meteen in de lucht, de meesten werden door de luchtafweer enkel beschadigd waardoor ze vroegtijdig neerstorten. Wanneer zo’n V1 in een tolvlucht neerkwam werd het terreur aspect mogelijk nog groter aangezien burgers noch soldaten konden voorspellen waar hij zou neerkomen. Soms faalden de ontstekers en steeg een V1 na een buiklanding terug op waarmee het bange afwachten opnieuw begon…
Op deze afbeeldingen uit eerder vermeld Amerikaans rapport blijkt de beproeving die ook mensen ver buiten de cirkel rond het “Vitale gebied” moesten doorstaan. Naarmate er intensiever en uit meer richtingen op Antwerpen gevuurd werd leed zo ook een steeds groter gebied onder de terreur.
Tussen de soldaten van Antwerp X en bevolking van de stad en omstreken ontstonden tijdens deze beproeving in de vuurlijn der V-wapens uiteraard nauwe banden. Over dit thema en de herinnering eraan is een aparte pagina te vinden in deze “V-wapens” sectie.
Op de pagina “Antwerpen en Armstrong” kan u meer informatie vinden over de band met de bevelhebber van Antwerp X, uitbundig gehuldigd als symbool voor de 22000 manschappen die met hem de stad hadden gered. Ook de daden en herinneringen van deze minder bekende verdedigers van Antwerpen verdienen uiteraard aandacht en worden er belicht.

Deze schitterende foto uit het fotoalbum van 1ste Luitenant William Wedemeyer toont de enorme hopen verpakkingen die zich nabij de batterijen opstapelden met het afvuren van de vele duizenden granaten. Zijn zoon Tom deelde deze foto en bijhorende informatie:
“Ze werden aan de bevolking gegeven als brandstof. De verpakkingen waren gemaakt van karton en teer.”

Met de collectie V1 onderdelen en restanten in het museum wordt ook van de technologie achter het wapen een duidelijk beeld geschetst.
Van de grote pulsmotor tot de kleinere stuurautomaat zijn allerhande onderdelen te bekijken en wordt op velen dieper ingegaan.