Herdenking Cinema Rex 2024

Op 16/12/2024 om 15u23 werd een klein stukje van de drukke Keyserlei één minuut stil.

Uitzonderlijk gezien de locatie maar men zou van minder stil worden bij de gedachte aan wat er 80 jaar eerder gebeurde.

Ondanks de bewuste bescheidenheid van het gebeuren werd het een mooie samenkomst, met vertegenwoordigers van verschillende overheden en organisaties tot voorbijgangers, geïnteresseerden en mensen met familieleden in “de Rex”. Zij werden al bij het wachten af en toe getrakteerd op een streepje muziek door een piper van de Clan Hay Pipe band.

Om 15u15 opende initiatiefnemer Koen Palinckx de plechtigheid door iedereen te verwelkomen in naam van de “vzw Herdenking 1e V-bom Antwerpen” en de “International V2 Research Group”. Deze laatste kwam u mogelijk al eens tegen onderaan onze V2 webpagina aangezien ook ons bestuurslid Olivier Vilain lid is en al jaren kan rekenen op hun uitgebreide expertise, archieven en vooral hun passie. Heel wat hiervan is online terug te vinden op “V2rocket.com”, de bron op het internet voor V2 informatie. Bezoek er zeker eens de prachtige en uitgebreide pagina over Antwerpen onder de V-bommen: “The City of Sudden Death” (EN), ook de V2 op Cinema Rex ontbreekt er natuurlijk niet met enkele getuigenissen en zeldzamere foto’s.

Tijdens zijn inleiding liet Koen het niet na de lokale en vooral ook al de geallieerde eenheden te vermelden die van 16 december tot 22 december 1944 op de rampplaats aan de slag waren en de honderden slachtoffers mee uit de puinen haalden. 

163th field ambulance company

719th en 696th art works company royal engineers

358th engineers USA

487th en 517th port batalion USA

15th en 17th Advanced ordonance depot RAOC

45th British hygiene section

74, 86, 91, 104, 310, 332rd pioneer company

41 en 77th mechanical equipment platoon Royal Engineers

1043rd port operations company RE

164th railway operation company RE
85 en 39th general transportation company RASC
552nd army troops company RE

102nd en 153rd commander royal engineers works
116th railway construction company RE
173rd provost company corps military police
930th port construction and repair company RE

 

Passieve Luchtbescherming, Rode Kruis, ordehandhavers, …

Ook Britse burgers zouden vanaf januari 1945 de stad en haar diensten ter hulp komen in de vorm van vrijwilligers der “Civil Defence Reserve No.1 Overseas Column”. Recent konden wij dankzij bevriend onderzoeker Niko Van Kerckhoven een foto en meer info toevoegen aan onze PLB pagina over hun collega die zijn leven gaf tijdens de inzet in de stad. 

Met dank aan Werner Palinckx voor de foto’s.

Na de inleiding bracht Bart Vercammen, klaroenblazer van de “Koninklijke Harmonie Labore et Constantia”, het “Ten velde”. Dit werd gevolgd om 15u23 door de minuut stilte, exact 80 jaar na de dodelijkste conventionele bom uit W.O.2 er dit bruisend deel van de stad trof. Dan volgden er ook enkele toespraken door Philip Heylen, voorzitter van de vzw “Herdenking 1e V-bom Antwerpen” en Paul Cordy als districtsburgemeester. 

Dan werd overgegaan tot het leggen van in totaal 11 bloemstukken aan de gedenksteen, onder passende muzikale begeleiding van de Clan Hay piper.

De kransen werden gelegd namens (en door):

stad Antwerpen (schepen Stijn De Rooster)

district Antwerpen (districtsburgemeester Paul Cordy)

provinciecommando Antwerpen (kolonel Johan Leniere)

stad Mortsel (schepen Steve d’ Hulster)

Amerikaanse ambassade (assistant defense attaché major Justin Smith)

vzw herdenking 1e v-bom Antwerpen (voorzitter Philip Heylen)

Royal British Legion Antwerp branch (voorzitter Bob Chambers)

Koninklijk Verbond van Vaderlandsminnende Kringen (voorzitter Ron Marechal)

vzw 5 april 1943 (bestuursleden Pieter Serrien en Marc Van de Looverbosch)

Bunkermuseum Antwerpen vzw (secretaris-penningmeester Olivier Vilain)

International V2 Research Group (lid Koen Palinckx en Filip Maes).

Wanneer alle bloemstukken geplaatst waren sloot Mr. Vercammen de plechtigheid muzikaal af met “The Last Post”. Bart Beckers, adviseur Luchtoorlog en bestuurslid van onze vzw was ook aanwezig en maakte naast bovenstaande foto ook onderstaand filmpje.

Aan het einde bedankte Koen Palinckx iedereen voor hun aanwezigheid, nadrukkelijk ook de muzikanten en verschillende vaandrigs. 

Van links naar rechts: Leden en vaandrigs “Royal British Legion Antwerp Branch” (4), vaandrig “Nationale Vereniging Miliciens En Beroepsmilitairen Van Belgie”, vaandrig “Nationale Confederatie van Politiek Gevangenen en Rechthebbenden van België”.

Het roze vaandel met de letters “DORA” en afbeelding van de uitgemergelde gevangene voegt nog een belangrijk herinneringsaspect toe.  De V1 en V2 wapens veroorzaakten niet enkel een zware tol op hun eindbestemming maar ook bij de productie en alle voorbereidingen daartoe. Zo’n 20000 mensen zouden hierbij gestorven zijn, meer dan door het gebruik tegen doelen. Ook vele Antwerpse politieke gevangenen belanden in de hel van Dora en Mittelwerk, onder dwang werkend voor de productie van vernietigende tuigen voor de vijand. Als extra pijnlijk punt voor hen bleken deze dan uiteindelijk ook nog eens hoofdzakelijk ingezet te worden tegen hun eigen stad en regio, familieleden en vrienden. 

Het werd dus een mooie herdenking van deze symbolische dag voor Antwerpen, die haar rol en tol zo duidelijk aantoont. Een tol die Antwerpenaren dus niet enkel betaalden in hun bevrijde stad maar ook opgesloten in die verre ondergrondse hel. 

Met slechts een minieme rol in heel het gebeuren willen wij als v.z.w. Bunkermuseum Antwerpen vooral Koen Palinckx en Filip Maes feliciteren met de organisatie van deze geslaagde plechtigheid. Pieter Serrien organiseerde hier 5 jaar geleden ook een herdenkingsmoment en was er nu uiteraard meteen weer voor te vinden, de mooie delegatie uit Mortsel mag dus niet verbazen. Ook daar maakte men op 5 april 1943 op gruwelijke wijze kennis met de kracht van het luchtwapen in W.O.2…

Wij danken natuurlijk alle aanwezige personen en organisaties graag en hopen met hen allen samen onze hoofdtaak verder te zetten, “opdat wij niet vergeten!”. 

Na afloop brachten we de bloemstukken over naar de begraafplaats Schoonselhof waar vele honderden militaire en burgerslachtoffers liggen, ook van de V2 op Cinema Rex. Opgesteld aan het mooie monument voor de V-wapen slachtoffers vervullen ze daar verder hun taak.