PLB - Passieve Luchtbescherming
Wanneer “Antwerp X” een V1 niet had kunnen tegenhouden of een onstopbare V2 neerkwam schoot de PLB in actie.
Gedurende de 6 maanden waarin Antwerpen onder vuur lag stond de PLB haar bij en hield zo ook de opmars der geallieerde legers aan het Westelijk Front mee gaande. Deze enorme uitdaging aangaan vroeg van de organisatie op korte tijd en onder een steeds zwaarder wordend bombardement, grote veranderingen. Naast een evidente schaalvergroting zouden ook de procedures, uitrusting en training aangepast worden met ondersteuning van de Geallieerde legers en experts van de Britse “Civil Defence” of “Burger Bescherming”. Volgens deze laatsten kon de situatie van de Antwerpse PLB aanvankelijk vergeleken worden met hun eigen toestand in Groot-Brittanië voor de “Blitz”.


Veteranen van die Britse “Blitz” kwamen in 1945 als vrijwilligers naar Antwerpen.
Na een verzoek in november 1944 van het geallieerde hoofdkwartier S.H.A.E.F. kwam begin januari 1945 de nieuw opgerichte “No.1 Overseas Column” van de Britse Civil Defence aan te Antwerpen.
Bij dit gevaarlijk werk vielen gewonden en was er ook een dodelijk slachtoffer te betreuren. Group serjeant T.J. Parkinson liet het leven tijdens reddingwerken in de Lombardenvest 68 waar op 18 februari 1945 een V1 terecht kwam.
“C.D. Overzees slachtoffer, Reddende held in Antwerpen.
Gedood bij een poging om een aantal mensen te redden die begraven lagen in een brandend, bom beschadigd huis in Antwerpen vorige maand. Group sergeant T.J. Parkinson, 44 jaar oud, uit Albert-Gardens, Fallsworth, Manchester, is het eerste slachtoffer dat werd aangekondigd onder de overzeese colonne van de Civil Defense Reserve.
Een muur stortte in en hij zat vast. Hij was pas acht weken in het buitenland. Hij werd begraven op een militaire begraafplaats.
Voordat hij zich aanmeldde voor overzeese dienst, was hij verbonden aan de North-West Regional Column en had hij sinds 1939 gediend bij de Manchester C.D. Rescue Service.
Parkinson, door collega’s beschreven als een van de meest gedurfde werknemers van de Service, redde een geestelijke uit Manchester uit zijn huis na een inval.
Zijn vrouw zei gisteravond: “Jimmy was een van de eersten die zich aanmeldde voor overzeese taken. Hij zei altijd dat niemand hem ooit een lafaard zou kunnen noemen.”


Jimmy’s graf op het Schoonselhof, gelegen in het CWGC plot V, rij B. Het krantenartikel met foto kregen we door van Niko Van Kerckhoven (Fort 2), die met zijn jaren onderzoek al vele honderden soldaten een gezicht kon geven. Klik hier voor zijn projectwebsite “Faces of Schoonselhof”.
Een unieke getuige van de ganse PLB transformatie was majoor Theodoor Goemans.
Theo werd op 31 augustus 1905 geboren te Antwerpen en huwde in 1931 met Theresia Brillo. Voor en na de oorlog werkte hij als bediende bij Canadian Pacific op het kantoor gelegen op de Meir. Hun schepen voeren over heel de wereld en hadden, net als de Red Star Line, ook vele Europese migranten naar Noord Amerika vervoerd. Tijdens de oorlog viel het kantoor in bezet Antwerpen uiteraard stil en ging hij in september 1940 aan de slag in het Stedelijk slachthuis als tijdelijk bediende “Ten behoeve van werkzaamheden in verband met de invoering van maatregelen tot rantsoenering van het vleesch”.

PLB identiteitskaart, bemerk de correctie van de oude graad “Blokleider” die gecorrigeerd werd in “Majoor”.
Zoals blijkt uit zijn eretekens kon zijn inzet nationaal en internationaal op grote waardering rekenen. Van het Verenigd Koninkrijk ontving hij de “King’s Medal for Service in the Cause of Freedom” en van Zweedse collega’s (“Riksluftskyddsförbundeten”) hun ereteken in zilver.
Over zijn dienst in de Antwerpse PLB tijdens WO2 stelde Theo een mooi fotoalbum samen.
Naast vele foto’s, hoofdzakelijk rond de PLB tijdens de V-bommen periode in Antwerpen van oktober 1944 tot eind maart 1945, voorzag hij ze ook zelf van beschrijvingen en decoratie.
Klik hier om het fotoalbum als .pdf te bekijken (3,36 MB).
Ook voor PLB Lt. Kol. Van Cappellen maakte hij een gelijkaardig doch iets beknopter fotoalbum dat spijtig genoeg ooit uit elkaar werd gehaald, doorheen foto’s en tekst op maat gesneden en geperforeerd om in een ringmap te passen. In deze gehavende toestand kwam het uiteindelijk in het Antwerps Stadsarchief terecht waar u het via hun website digitaal kan raadplegen als individuele afbeeldingen (inventarisnummer 1448#17).

Hoewel er volgens de Civil Defence aanvankelijk wat tegenstand bleek kwamen er ook vrouwen in dienst, één van hen was Giselle Van Aken.


Haar zoon, historicus Hugo Lambrechts, nam in 2020 contact op met het museum toen hij bezig was met een artikel over de PLB. Enkele van de zaken in het familiearchief mogen wij hier tonen, waaronder het identificatieplaatje dat ze zelf bij een bevriende smid liet maken. Op de foto zien we Giselle (rechts) met enkele collega’s van de PLB administratie. In het midden staat Adjunct blokleider-betaalmeester Picard en links J. Braeckmans die ook een aandenken in het poëziealbum van Giselle toevoegde.

Laat ons zeker iets weten als u documenten of objecten heeft die deze pagina kunnen helpen de mensen te tonen die hun belangrijke dienst verleenden in Antwerpen’s donkerste uur. Gezien de belangrijke assistentie verleend door geallieerd personeel tijdens het V-wapen offensief is ook alle documentatie rond hun bijdrage of ervaringen uiteraard zeer welkom.